"De Eendracht" (1852) en "Rozenjacht" (1882).

Vorige foto | Volledige grootte | Terug naar het album | Volgende foto

Al heel vroeg bestonden te Sint-Oedenrode schutterijen of gilden. De oudste historische vermeldingen daarover verwijzen naar vóór 1400. Het ontstaan van dit soort gilden is niet geheel duidelijk. Ieder gilde had in de kerk of de kapel een altaar, toegewijd aan haar patroon of patrones, en het gilde was verplicht mee te trekken in de jaarlijkse processie. Daarom vermoedt men dat zij in eerste instantie zijn ontstaan om de kerk, als centraal punt in de handboog of ook wel de voetboog. Al in de eerste helft van de zeventiende eeuw blijken zij in ons dorp voorzien te zijn van "roers" of geweren, getuige onder andere diverse verordeningen om voorzichtig om te gaan met deze schiettuigen: "daar er zo gemakkelijk ongelukken en brand door kunnen ontstaan". Na 1648 kregen de gilden het moeilijk onder de nieuwe machthebbers, maar tegen alle verdrukking in bleven zij bij feestelijke gelegenheden rondtrekken "met trommelen ende vaandelen" en schieten met hun geweren. Het laatste optreden van deze gilden in ons dorp dateert van 1811, bij het feest "op de Luysterrijke doopdag van Zijne Majesteit de Koning van Rome" (2 juni). Volgens een in het Frans gesteld rapport uit datzelfde jaar bestonden hun voornaamste bezigheden uit drinken, eten en af en toe op de vogel schieten. Kort daarop zijn zij spoorloos verdwenen. Rond 1850 heeft men hier pogingen gedaan om de gilden te doen herleven. Wat er ten slotte uit te voorschijn kwam, waren de handboogschutterijen met nog als enig doel sport en ontspanning. In 1893 bestonden hier de volgende schutterijen of doelen: "De Wapenbroeder", "Rozenjacht", "Sint Martinus", "St. Catharina en Barbara", "De Eendracht", "Semper Unitas", "St. Petrus" (Olland), "St. Antonius" (Eerde), "St. Hubertus", "Concordia" (Boskant), "St. Anthonius" (Nijnsel) en "Oranje Boven".
De handboogschutterij die hierboven staat afgebeeld, is een latere combinatie van "De Eendracht" (1852) en Rozenjacht" (1882). Hun stamcafé en doelen hadden zij in de Verwe. Op de foto staan de volgende leden: Antoon van Houtum, Albert Roxs, Hein van den Broek, Dorus van Genugten, Jas Kluijtmans, Dorus van de Molengraaf, Cor Kluijtmans, Marinus van Gorkum, Adriaan van de Laar, Jan van Oorschot, Harrie van de Brand, Huub Srnits, Chris Capal (voorzitter), Ties Kluijtmans (met schelleboom), Johan van de Pol, Fons Maas, Pietje van de Brand, Driekske van de Laar, Jan van de Wittenboer, Doms Moeskops, Harrie Schoonhen, J.C. Vervoort (meestal "dokter" Vervoort) en Huub Habraken of "Huub van Jan Berte".