Archeologische vondst Borchmolendijk

Vorige foto | Volledige grootte | Terug naar het album | Volgende foto

Foto gemaakt door: Jos van Nunen

Uit weekblad Midden Brabant van Sint-Oedenrode, 4 mei 2010.

De muur van de watermolen met daaronder een oude molensteen. Bij de reconstructie van de Borchmolendijk zijn restanten te voorschijn gekomen die dateren van de ijzertijd tot begin 20e eeuw. In het deel tussen de Markt en de Philippusstraat is aardewerk uit de ijzertijd gevonden. Hier zijn ook restanten van zespalige spiekers aangetroffen. Spiekers waren houten gebouwtjes met een verhoogde vloer en wanden van vlechtwerk aangesmeerd met leem en gemaakt voor de opslag van ondermeer graan. Verder kwamen op de Borchmolendijk op een diepte van ongeveer 1 meter karrensporen tevoorschijn met fragmenten aardewerk uit de
15e en 16e eeuwen een wegverharding uit 19e of begin 20e eeuw. Ter hoogte van de dierenspeciaalzaak is op een diepte van 1,50 meter een laag door elkaar liggende takken gevonden; vermoedelijk is het een deel van een takkenweg uit de 14e eeuw. Voorbij café het Pumpke is op een diepte van 1,50 meter een deel van een oeverbeschoeiing aangetroffen. Bij de Molenwiel, waar vroeger een brug over de Dommel liep, is een
bruggenhoofd gevonden. Tussen de houten beschoeiing ter hoogte van het Pumpke en het bruggenhoofd stonden enkele forse palen met een breedte van 30 cm. Eén van deze palen was zelfs 3,55 meter lang en is waarschijnlijk een restant van de
houten Molenbrug bij 'de watermolens bij het Molenwiel. De oorspronkelijke loop van de Dommel is ter hoogte van de watermolens in de 16e eeuw versmald voor een groter verval van het water voor de molens.
Bij Borchmolendijk 15 is een groot deel van de fundering van één van de watermolens ontdekt. Het is de zuidwesthoek en een groot deel van de zuidoost gevel van de olie- en volmolen, die staat aangeven op de kadastrale kaart uit 1832.
In 1793 is de watermolen aan deze zijde van de Dommel verkocht aan Nicolaas Kock. Hij heeft hier de al bestaande oliemolen herbouwd en er een volmolen bijgebouwd. Onder de hoek van de fundering is een stuk van een molensteen aangetroffen, die waarschijnlijk afkomstig is van een oudere oliemolen. Hoewel de molensteen verzakking moest tegengaan, blijkt de hoek later toch te zijn verzakt. De molen was immers gebouwd op een gedempt deel van de Dommel. De olie- en
volmolen is in 1925 in verval geraakt en in de Dommel gestort.
Tussen het bruggenhoofd en de watermolen zijn lagen aangetroffen waarin voornamelijk materiaal gevonden is van rond 1950. Bekend is dat de koren- of Borchmolen aan
de overzijde van de Dommel, na de oorlog is gesloopt. Aan de hand van het aangetroffen materiaal hebben de archeologen vastgesteld dat rond 1950 het laatste deel van de
waterloop geheel is opgevuld.